Historia

Mamy zaszczyt zaprosić Państwa do naszej posiadłości, która znajduje się w ponad 100-tu letnim zabytkowym budynku pruskiego dworca kolejowego w Trzonkach. Interesującym aspektem historycznym z drugiej połowy XIXw jest germanizacja nazw w Prusach Wschodnich . W tym czasie pierwotna nazwa miejscowości Trzonken została zmieniona na Movenau a swoją nazwę, choć już w spolszczonej wersji odzyskała po 1945 roku. Trasa kolejowa Pisz-Orzysz została oddana wraz z budynkiem do użytku 15 listopada 1905 roku, co umożliwiło połączenie z trasą Berlin - Wystruć oraz dogodniejsze połączenie z centralnym ośrodkiem administracyjnym w Królewcu. Działania wojenne pierwszej wojny światowej spowodowały znaczne straty przez wycofujących się Rosjan .W gruzach znalazła się połowa dworców i budynków kolejowych, a część taboru kolei pruskich wywieziono do Rosji.Przygotowania do wojny w 1939 roku na terenie Prus Wschodnich poprzedziło intensywne budowanie fortyfikacji oraz odbudowa i rozbudowa kolei.W styczniu 1945r obszar Puszczy Piskiej był terenem działań wojennych . Pod koniec wojny linia kolejowa Pisz-Orzysz-Giżycko posłużyła do ratowania miejscowej ludności przed nadciągającą "czerwoną zagładą". Ostatni pociąg ewakuacyjny z Rucianego i Pisza przejechał nią wieczorem 23 I 1945 roku, docierając po kilku dniach przez Giżycko do Głomna. Skład wyglądał upiornie - dwa parowozy ciągnące odkryte lory, z tłumem ludzi zamarzających z zimna. Tego dnia nikt już nie obsługiwał nastawni ani dworców, a Armia Czerwona była tylko o kilka kilometrów dalej. Od lutego do maja przeprowadzono demontaż szyn, mostów i urządzeń kolejowych. Bezpośrednio po zakończeniu działań bojowych sowieckie oddziały saperów kolejowych przystąpiły do rozbiórki niektórych lokalnych linii kolejowych na Mazurach. Na odcinku Dłutowo - Pisz - Orzysz zachowały się tylko dwa z dziesięciu budynków stacji kolejowej ,ale tylko stacja Trzonki w praktycznie niezmienionym stanie od 1905 roku do dziś. Niestety linia kolejowa Dłutowo - Pisz - Orzysz już nigdy nie została odbudowana i bezpowrotnie odeszła w przeszłość. Z uwagi na tak długą historię tego wyjątkowego miejsca zapewniamy niepowtarzalny klimat, atmosferę oraz niezapomniane doznania historyczne.

Fragmenty "Znad Pisy" nr 10 (2001) St.Jasiński i A.Żywiczyński
oraz Szlak połamanych semaforów Orzysz - Pisz, Cezary Markiel